Wywiad przeprowadzony 30.03.2003 r. przez Pascala Petrella w Mullheim /Niemcy/. Shihan Hiroshi Shirai jest bez cienia przesady jedną z żyjących legend karate shotokan. Aktualnie pełni funkcję szefa World Shotokan Institute. Mieszka w Mediolanie, ale regularnie prowadzi szkolenia w różnych krajach świata. Shihan Shirai uznawany jest za jednego z najlepszych instruktorów JKA. W ostatnich kilku latach rozwinął nowe standardy interpretacji kata stylu shotokan. Shihan Shirai jest nie tylko bardzo cenionym karateką ale jak już zaznaczyliśmy jest także bardzo dobrym instruktorem karate. Wystarczy tu wspomnieć takich jego uczniów jak: Carlo Fugazza, Dario Marchini, Alexandro Cardinale, DeMichelis, Capuana,...

Sensei Shirai, kiedy i gdzie się sensei urodził ?
Urodziłem się 31 lipca 1937 roku. W tym roku będę miał  66 lat...

Czy ktoś jeszcze zajmował się w rodzinie senseja sztukami walki ?
Tak, jeden z moich wujów był mistrzem kendo.

Gdzie po raz pierwszy sensei zetknął się z karate ?
Na uniwersytecie zabaczyłem film instruktażowy JKA. Film ten pochodził z 1953 roku. Sensei Nakayama, Nishiyama, Kase i inni demonstrowali w tym filmie kata. Rozpocząłem treningi karate na Uniwersytecie Komazawa w 1956 roku.

Sensei, kto był w tamatych czasach twoim nauczycielem na Uniwersytecie Komazawa ?
Sensei Nishiyama i sensei Tsujima, który teraz jest Prezydentem Prefektury Aomori w Japonii.

Kiedy sensei otrzymał swój pierwszy stopień mistrzowski ?
Zdałem na shodan w 1957 roku razem z Yamamoto, Kano, Tozawa i Soejima. Byliśmy wtedy pierwszymi, którzy osiągnęli ten poziom zaledwie po roku treningów. Normalnie musisz praktykować 2 do 3 lat aby być w stanie zdać na shodan.

Kiedy i z kim był sensei na kursie instruktorskim JKA,  oraz kto był wtedy nauczycielem senseja ?
Uczestniczyłem w kursie w latach 1960-1962. Było nas czterech: Watanabe, Nakajama, Kano i ja. Seniorami z którymi przez cały okres kursu ćwiczyliśmy byli: Okazaki, Shoji, Kanazawa i Mikami z pierwszego kursu instruktorskiego, Yaguchi z drugiego, Sato, Asai, Enoeda z czwartego, później był nasz kurs a następnie uczestnicy późniejszych kursów: Takahashi, Ueki, Miazaki, Kisaka (szósty kurs), Ochi, Takahashi Anki i Itaja (siódmy kurs). Na naszym kursie instuktorami byli sensei Nakayama, Nishiyama, Kase i Sugiura. Sensei Nishiyama opuścił Japonię w 1961 roku i osiadł w Los Angeles w USA. Potem największy wpływ na mnie miał  sensei Kase.

Wielu znakomitych instruktorów pochodzi właśnie z tamtych lat. Jak sensei uważa, czy możliwe jest przeniesienie ówczesnego stylu prowadzenia treningów  do czasów obecnych ?
Myślę, że tak. Ale w przeszłości popełnialiśmy wiele błędów... Uważam, że różnymi metodami treningowymi możemy osiągnąć te same dobre rezultaty. Mocny i twardy trening jest potrzebny, ale zbyt dużo kontaktu nie jest dobre dla naszego ciała, energia, szok musi gdzieś się podziać... Sądzę, że jeśli ktoś ma dobrą technikę to jest w stanie ją kontrolować.

Sensei Shirai, dzisiaj wielu karateków praktykuje tylko kata lub tylko kumite na zawody. Co sensei myśli o takiej formie rozwoju ?
Aktualnie uważam, że uczestniczenie w zawodach nie jest błędem. Myślę, że zawody i trening zawodniczy powinny stanowić część normalnego treningu karate, startując w zawodach wznosimy się na wyższy poziom karate. Jednakże prawidłowa droga rozwoju powinna prowadzić od treningu podstaw karate, poprzez zawody aż do tradycyjnego treningu, jak kata i jego bunkai oraz innych metod treningu taktycznego w kumite. Dlatego bardzo waże jest ćwiczyć oba elementy karate: kumite i kata. W moich czasach tylko Kanazawa, Mikami, Asai, Ueki, Ochi i ja byliśmy w stanie wygrywać zarówno w kumite jak i w kata...

Sensei, jakie są twoje rady odnośnie treningu kata. Jak powinniśmy praktykować kata ?
Mamy TAI i mamy YO. TAI znaczy forma. YO znaczy użycie lub zastosowanie techniki. Oczywiście zawody odnoszą się tylko do TAI - formy. YO stanowi bunkai, TAI-NO-SEN, GO-NO-SEN wykonane z pełnym kime i maksymalną szybkością, przy zachowaniu równowagi ciała i ducha walki. Po mistrzowskim opanowaniu TAI - formy powinieneś zacząć ćwiczyć najpierw BUNKAI-OMOTE, aż będziesz pewny swojej techniki i równowagi. Potem powinieneś ćwiczyć bunkai URA, ponieważ jest bardzo ważne rozwijanie obu stron.

Sensei Shirai, masz 66 lat, praktykujesz karate od 47 lat. Jakie jeszcze stawiasz sobie cele ?
Chciałbym w przyszłości rozwinąć nasze techniki karate. Rozwinąć i znaleść nową drogę praktykowania i nauczania karate. Kenei Mabuni /Soke Shito-ryu/, który ma teraz 85 lat, opowiadał mi, że czasami śni o jakichś technikach karate. Następnego dnia idzie do dojo i próbuje je ćwiczyć. Sensei Kase opowiadał mi o tym samym. Również podczas mojej kariery zawodniczej miałem podobne doświadczenie. W maju przegrałem na zawodach walkę z Enoedą. Potem przyśniło mi się, że wygrałem ją stosując mae-geri. Już nastepnego dnia rozpocząłem praktykowanie kopnięcia mae-geri w długim dystansie zaś na zawodach w październiku pokonałem Enoedę uzyskując ippon za takie właśnie mae-geri.

Jak ważne jest oddychanie w karate i jak możemy je ćwiczyć ?
Oddychanie jest bardzo ważne w karate. Najpierw powinno się robić ćwiczenia oddechowe bardzo wolno. Wdech-30 sekund, wydech-30 sekund. Potem wdech wolno, wydech mocno, wdech mocno, wydech wolno i całość odwrotnie. Można także pójść do lasu w ciche miejsce, zamknąć oczy i tylko spokojnie, głęboko oddychać. Po takich ćwiczeniach lepiej czuje się kontrakcję i całe swoje ciało.

Jak sensei interpretuje powiedzenie sensei Gichina Funakoshi "karate-ni-sente-nashi" ?
Karate-ni-sente-nashi dla mnie oznacza, że jeśli ktoś robi błąd, nie atakuję go, daję mu szanse i radę. Jeśli popełnia błąd po raz drugi wtedy przechodzę do działania... Tak czy inaczej myślę, że jeśli ktoś ma silną technikę to jego wnętrzne przepełnione jest pokojem, ma samokontrolę, zaś jego umysł i ciało pozostają we wzajemnej równowadze.

Poprzez trening karate ludzie mogą zmieniać swój charakter. Jaka jest opinia sensei w tej sprawie oraz jakie sensei ma tu doświadczenia ?
Myślę, że ludzie którzy ćwiczą karate zmieniają się pod wpływem treningu, zarówno nauczyciel jak i czytanie o budo i sztukach walki może być tu pomocne. Należy zrozumieć pozytywny element podczas treningu i poza treningiem. Carlo Fugazza np. miał dobry charakter, szacunek do ludzi, ducha którego nigdy nie zgubił, nie denerwował się, systematycznie poddawał wysiłkowi i miał dobrą samokontrolę. To jest TOKU, czyli morale. 

Sensei Shirai, czy było trudne dla ciebie przenieść się w 1965 roku z Japonii do Europy, do Włoch ?
Sensei Kase, Enoeda i ja przyjechaliśmy do Europy w 1965 roku. Aktualnie nie mam już problemów kulturowych ponieważ byłem zainteresowany przyjęciem kultury europejskiej. Myślę jednak, że w tamtych czasach przyspożyłem sobie wielu wrogów z powodu mojego złego zachowania w stosunku do studentow. Uważam, że teraz jest już dużo lepiej. Widzisz Miałem zaledwie 28 lat kiedy przyjechałem z kraju w którym panował silny system hierarchiczny. Miałem wtedy za mało doświadczenia aby sprostać tej sytuacji. Jak już powiedziałem, myślę że taraz jestem lepszy...

Sensei, jaki cel na przyszłość stawiasz sobie osobiście ?
Chciałbym uczynić moje ciało lepszym. Ostatnie dwa lata nie były dla mnie łatwe z powodu kontuzji. Chciałbym więc odbudować znowu moje ciało tak abym mógł znowu wykonywac techniki nożne, ponieważ bardzo lubię kopnięcia. Aktualnie ciągle uderzam w makiwarę moimi pięściami, ale nie moge używać jeszcze nóg. Muszę starać się być lepszym, każdego miesiąca, każdego tygodnia, każdego dnia - nieustannie próbować... Doświadczenie odgrywa w tym procesie znaczną rolę np. sensei Kase rozpoczął  20 lat temu trening technik otwartej dłoni: shuto, haito, ko-waza, o-waza, etc. Wtedy nie rozumialem dlaczego on ich używa, ale teraz potrafię to zrozumieć.

Sensei Shirai, dziękuję bardzo za wywiad i życzę wszystkiego najlepszego.